Digitale geletterdheid in het nieuwe curriculum

“Waar onze trainers de afgelopen jaren op scholen kwamen om trainingen over Google en Microsoft te verzorgen, krijgen we steeds vaker de vraag of we hen kunnen helpen bij het invoeren van digitale geletterdheid in het onderwijsprogramma”, aldus Anouk Hölzken, onderwijsadviseur Cloudwise Academy.

Echt onverwacht komt deze vraag niet. Eind 2019 hebben leraren en schoolleiders voorstellen opgeleverd voor de actualisatie van het curriculum. In 2020 heeft de curriculumcommissie het ministerie van OCW geadviseerd deze voorstellen te gebruiken bij de actualisatie van de kerndoelen. In 2021 is er gestart met de actualisatie van de examenprogramma’s en eind 2022 met het opstellen van de kerndoelen voor digitale geletterdheid.

“Wij zien grote verschillen tussen scholen, maar toch ook grote gelijkenissen”, zegt Thomas Boekhorst, onderwijsadviseur bij Cloudwise. Ongeacht hoe vaardig leerkrachten al zijn of hoeveel activiteiten rondom digitale geletterdheid al worden aangeboden, op elke school speelt de vraag: “Hoe kunnen we digitale geletterdheid structureel onderdeel maken van ons onderwijsaanbod?” “Met de expertise van onze Academy, zijn we in staat klanten te helpen bij hun hulpvraag”, stelt Anouk.

“De rol van de leerkracht is essentieel”, zeggen Anouk en Thomas. Maar bij een grote verandering mag vooral de rol van de schoolleider niet vergeten worden. “Regelmatig komen we schoolleiders tegen die zeggen dat digitale geletterdheid ontzettend belangrijk is, maar dat in hun gedrag niet terug laten zien”. Hierdoor komt de verantwoordelijkheid vaak bij een ICT-coördinator te liggen die zo’n verandering niet alleen kan dragen. Een schoolleider kan daarentegen de randvoorwaarden voor dit proces zo optimaal mogelijk inrichten en belemmerende factoren wegnemen. Alleen zo kan er succesvol draagvlak gecreëerd worden. En bovenal is het belangrijk om zo nu en dan een feestje te vieren. Oftewel, zorg voor ‘quick wins’; beloningen bij acties die bijdragen aan het realiseren van je nieuwe visie.

Met de komst van digitale geletterdheid is er een grote verandering ingezet. Een belangrijke fase bij een ingrijpende onderwijsverandering is het creëren van een succesvol klimaat. En dit is ook precies wat Cloudwise doet, aldus Thomas. Voordat we een traject bij een school aangaan, zorgen we dat de volgende succesfactoren goed in kaart zijn gebracht:

1. Verhoog het urgentiebesef. Dit klinkt zonneklaar, maar de praktijk wijst helaas anders uit. Het is belangrijk dat er goed wordt nagedacht over de rol die digitale geletterdheid in het onderwijs gaat innemen. Een goede integratie met het bestaande curriculum werkt zodra op bestuurlijk niveau de urgentie wordt gevoeld.
2. Vorm een leidend team. Je kunt niet van alle leerkrachten verwachten dat zij digitale geletterdheid bovenaan hun prioriteitenlijstje hebben staan. Tegelijkertijd kan ook niet de complete verantwoordelijkheid bij de ICT-coördinator liggen. Maak een klein team verantwoordelijk voor het proces en stel spelregels op zodat voor iedereen duidelijk is wat hun rol is.
3. Ontwikkel een visie en strategie. Een visie op digitale geletterdheid kan niet losstaan van de visie op leren. Deze moeten naadloos in elkaar overlopen. Bij het opstellen van een visie beschrijf je samen met het schoolteam, of een afvaardiging, hoe digitale geletterdheid eruit ziet op je school. Maak vervolgens een planning voor het veranderproces en werk doelstellingen uit.

Arjen Gaasterland, meerschools directeur bij Stichting Prisma Almere, vertelt over het ‘Visiespel digitale geletterdheid’ dat is uitgevoerd onder begeleiding van Cloudwise Academy: “De interactieve sessie hielp ons keuzes maken. We waren concreet met elkaar in gesprek over wat wij nu écht belangrijk vinden. Het spel zorgde ervoor dat iedereen betrokken was en de begeleider stelde op de juiste momenten scherpe vragen. In ons geval komen de resultaten van het visiespel in ons Strategisch Beleidsplan terecht. Wij vinden digitale geletterdheid namelijk een belangrijk onderdeel van ons toekomstige plan.” Anouk vult aan: “Zelfs nu de kerndoelen nog niet beschreven staan, kunnen wij met behulp van het visiespel van SLO, directeuren, ICT-coördinatoren en leerkrachten op een effectieve wijze na laten denken over hun visie op digitale geletterdheid.” Op deze manier helpen we scholen verdere stappen te zetten in de moderne, digitale wereld.

Cloudwise is allround ICT-partner voor scholen en ondersteunt hen met het online leerplatform COOL, ICT-beheer en support. Ook heeft Cloudwise een Academy met enthousiaste en ervaren trainers en onderwijsadviseurs die geloven in een schoolomgeving die past bij een moderne, digitale wereld. Wil je eens met hen van gedachten wisselen? Neem vrijblijvend contact op: tel. 085 273 6124 of vul het contactformulier hier in.