9X gratis lesmateriaal over klimaatverandering

De huidige klimaatveranderingen vormen een oproep tot actie. Voor scholen is het belangrijker dan ooit om de milieu- en klimaatgeletterdheid van leerlingen te stimuleren. Zwerfafval, recycling, stroperij… Dit zijn begrippen die je in de klas wilt bespreken, toch? We delen de negen beste gratis educatieve bronnen om leerlingen op het basis, middelbaar en hoger onderwijs iets bij te brengen over het milieu, klimaatverandering en biodiversiteit. Zo leren zij hoe we onze planeet veilig en schoon kunnen houden.

Tip: Zaterdag 5 juni is de jaarlijkse Wereldmilieudag, hét moment dat er wereldwijd speciale aandacht is voor het milieu. Een mooi moment om hier met de klas bij stil te staan.

Doelgroep: basisonderwijs + voortgezet onderwijs
Taal: Nederlands

Bespreek de thema’s zwerfafval en recycling in de klas. De website Aan de slag met afval bevat filmpjes, interactieve lessen, doe-opdrachten en praktische werkbladen voor het primair onderwijs. Van kleurplaten en werkboekjes tot spellen, quizzen en een diploma voor de opschoonactie.

Met de app afvalscheidingswijzer (Apple en Android) leren leerlingen hoe ze hun afval moeten scheiden. Zo weten ze voortaan dat een vieze pizzadoos niet bij het oud papier mag en een drinkglas niet in de glasbak. Hierna kunnen leerlingen zelfs hun (groot)ouders iets bijbrengen hoe je afval goed kunt scheiden. Want met een juiste afvalscheiding besparen we grondstoffen én energie en hiermee voorkomen we milieuvervuiling.

Doelgroep: basisonderwijs
Taal: Nederlands en Engels

National Geographic heeft een reputatie voor adembenemende fotografie en diepgaande verslaggeving van de wereldculturen en exotische dieren in het wild. Het is dus geen verrassing dat zij visuele leermiddelen biedt! De Nederlandse website National Geographic Junior staat vol weetjes over dieren, natuur en plasticvervuiling voor zowel de onder- als bovenbouw van het basisonderwijs.

Voor de oudere leerlingen die Engels begrijpen, raden we National Geographic Kids aan. Dit is een uitgebreidere website met een grote verzameling aan instructievideo’s, foto’s, games, praktische experimenten en leuke feitjes. Allemaal over dieren, habitats, landen en culturen, waardoor leerlingen kennismaken met de diversiteit van het leven op aarde. De optie ‘Homework Help’ leert leerlingen hoe ze een deskundige feitenchecker kunnen zijn, een dierenrapport schrijven en meer.

Naast het meer traditionele educatieve materiaal biedt National Geographic Kids ook leuke korte videoseries zoals Weird But True! en leuke experimenten ‘Try this’ om te proberen met de klas. Laat leerlingen onderwerpen zoals recycling verkennen om ze betrokken te houden en hun eigen leerproces te sturen.

Doelgroep: basisonderwijs + voortgezet onderwijs + MBO + HBO + WO
Taal: Nederlands

Neem je leerlingen mee in de grootste uitdaging voor iedereen in deze tijd: onze energietransitie naar 2050. Hoe krijgen we dat voor elkaar? Wat verandert er in mijn leefomgeving? Welke duurzame energiesoorten zijn er? De website van Morgenland bestaat uit een duidelijke uitleg in film en  lesmateriaal voor het basisonderwijs, vmbo, havo/vwo, mbo, hbo, wo en professionals. De video is het startpunt om vervolgens met de klas in te gaan op dit onderwerp.

Doelgroep: basisonderwijs + onderbouw voortgezet onderwijs
Taal: Nederlands

Op de website van WWF lees je alles over klimaatverandering, bedreigde diersoorten, duurzaamheid en kun je gratis lesmateriaal downloaden. Hieronder staan de highlights op een rijtje.

• • Toekomstkunde (PO)
    Met Toekomstkunde krijg je toegang tot lesmateriaal voor groep 3 t/m 8 over klimaat, duurzaamheid, natuur en wilde dieren. Kinderen ontdekken hiermee zelf wat zij kunnen doen voor een betere toekomst. Bekijk het materiaal hier.
  • Voetafdruktest (VO)
    Laat leerlingen in het voortgezet onderwijs of ouder de voetafdruktest doen! Middels quizvragen staan leerlingen stil bij hun persoonlijke levensstijl en ontvangen ze tips hoe ze hun voetafdruk kunnen verkleinen.
  • Downloads (PO)
    Kom samen met de klas in actie en download hiervoor documenten over zwerfafval, het insectvriendelijk maken van het schoolplein, knutselopdrachten én inspiratie om over milieuonderwerpen te debatteren. De materialen zijn vooral geschikt voor het basisonderwijs.
  • Bedreigde diersoorten (PO en VO)

Hier bekijk je alle bedreigde diersoorten, inclusief handige weetjes over deze dieren en tips hoe we hen beter kunnen beschermen.

Er bestaat ook een Engelstalige app WWF Together met diepgaande, interactieve verhalen over bedreigde dieren. Met prachtige foto’s en video’s, verrassende feiten over dieren, up-to-date nieuws over natuurbehoud en elementen die interactie met de dieren mogelijk maken. Zo kunnen leerlingen met hun vleugels klappen als een vlinder en de bamboe van de panda hakken! Ook kunnen ze van elk dier een digitale of papieren origami maken, er een selfie mee maken, in een scène plaatsen en delen met vrienden. De app is vooral geschikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs en is beschikbaar voor iPhone en iPads via de Apple store. 

Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs + voortgezet onderwijs
Taal: Nederlands

School TV heeft leerzame video’s en quizzen om leerlingen milieubewuster te maken. Je vindt deze hier en hieronder lichten we onze favoriete uit.

• Duurzaam consumeren
  De winkels liggen vol met eten dat over de hele wereld wordt geproduceerd. Hoe maak je een duurzame keus? Door middel van deze quiz worden leerlingen van het voortgezet onderwijs (vmbo t/m wo) bewust van duurzame voedselproductie.
• Energie in en rondom huis
  Laat leerlingen door middel van een interactieve schoolplaat ontdekken welke apparaten veel energie verbruiken en hoe je kunt besparen. Deze schoolplaat is speciaal ontwikkeld voor de bovenbouw van het basisonderwijs. Open de schoolplaat hier.
  
• Plastic op het strand
  Dagelijks spoelen er lege flessen, visnetten en veel ander troep aan op het strand die gevaarlijk zijn voor dieren en milieu. Slecht nieuws! Het goede nieuws is dat afval door steeds meer strandwandelaars wordt verzameld, waardoor het een tweede leven kan krijgen. Deze video over het recyclen van afval op het strand is leerzaam voor de bovenbouw van het basisonderwijs.

Doelgroep: bovenbouw basisonderwijs
Taal: Engels

Climate Kids is een uitgebreide website van NASA over klimaatverandering. Deze leuke website nodigt leerlingen uit om door middel van games, praktische activiteiten, feiten en video’s aan de slag te gaan met wetenschappelijke informatie. De informatie helpt bij de bewustwording en bij het op gang brengen van klassikale discussie. Je kunt de games opgeven als huiswerk en hier op school verder op ingaan.

De website is onderverdeeld in 6 hoofdcategorieën: grote vragen, weer en klimaat, atmosfeer, water, energie én planten en dieren. ‘Grote vragen’ laat leerlingen kennismaken met de basis door antwoorden te geven op vragen als ‘Wat is wereldwijde klimaatverandering?’ en “Wat gebeurt er met de oceanen?” Een opvallende interactieve functie is de Climate Change Time Machine. Hiermee kunnen leerlingen voor- en achteruit door de tijd gaan om visueel bewijs te zien van hoe de aarde in de loop van de jaren is veranderd. De Time Machine bevat kaarten van zee-ijs, zeeniveau, koolstofemissies en gemiddelde temperatuur op aarde.

Doelgroep: basisonderwijs + voortgezet onderwijs + MBO
Taal: Nederlands

Het lesmateriaal van Greenpeace sluit aan bij de kerndoelen van het onderwijs en vraagt weinig voorbereidingstijd voor jou als leraar. Het is opgebouwd uit verschillende onderdelen, waardoor je zelf bepaalt hoeveel lestijd je aan het onderwerp besteedt. Je kunt op deze manier met de klas ingaan op onderwerpen als plastic, klimaat & energie, bijen, voedsel, burgerschap, bossen en oceanen.

Doelgroep: voortgezet onderwijs
Taal: Engels

Laat je leerlingen op het voortgezet onderwijs de klimaatverandering verkennen, vanuit meerdere perspectieven en toonaangevende klimaatexperts. De website NASA Global Climate Change: Vital Signs of the Planet bestaat uit een uitgebreide verzameling van kwalitatieve informatie over klimaatverandering. Inclusief kant-en-klare lesplannen, video’s, korte documentaires, infographics, boeiende blogposts, (externe) bronnen en veelgestelde vragen.

Op het VMBO kunnen de basisfeiten over klimaatverandering worden behandeld, terwijl leerlingen van andere leerniveaus originele en onbewerkte onderzoeksbestanden kunnen verkennen. Basisfeiten worden opgesplitst in bewijsmateriaal, oorzaken, effecten en oplossingen, in navolging van de manier waarop wetenschappelijk onderzoek doorgaans wordt uitgevoerd en gerapporteerd.

Doelgroep: voortgezet onderwijs
Taal: Engels

Our Climate Our Future bestaat uit een serie lessen van hoge kwaliteit die studenten laat zien dat individuen, zelfs jongeren, een verschil in klimaatverandering kunnen maken. Video’s, animaties, activiteiten en andere bronnen leggen de redenen voor klimaatverandering uit, de effecten op onze planeet en geven ideeën wat leerlingen zelf kunnen doen om te helpen. De focus ligt op een hoofdvideo van 40 minuten, verdeeld in 11 hoofdstukken met aangrijpende vergelijkingen gericht op jongeren. In combinatie met de lesplannen, werkbladen voor leerlingen, een discussiegids en wetenschappelijke rapporten biedt het een rijk startpunt voor diepgaande discussie en het ondernemen van actie tegen klimaatverandering.

Our Climate Our Future integreert wetenschap, wiskunde en wereldgebeurtenissen, waardoor leerlingen kunnen graven in de oorzaken, realiteit en toekomst van klimaatveranderingskwesties. Ze worden aangemoedigd om DOT (Do One Thing) te doen om de klimaatverandering te helpen bestrijden en een toekomst voor te stellen waarin we zijn overgestapt op het gebruik van hernieuwbare bronnen. Jongere leerlingen kunnen zich concentreren op het bekijken van de video en bespreken wat erin staat. Oudere leerlingen kunnen dieper graven in de leermiddelen en zwaardere wiskunde- en natuurwetenschappelijke onderwerpen behandelen.

Vooruitgang begint met onderwijs. Dit is het moment om leerlingen klaar te maken voor de toekomst. En de toekomst klaar te maken voor je leerlingen! We hopen dat deze bronnen je onderwijs ondersteunen en een inspiratie zijn voor een duurzame en veilige toekomst.

Weet je een andere tool, bron of heb je een tip om met het thema milieu aan de slag te gaan? Leuk, we zijn benieuwd. Deel ‘m hieronder!