Vier niveaus van beveiliging tijdens digitale toetsen en examens

Een lockdown-browser werkt op een volledig scherm en kan niet worden geminimaliseerd. Deze afgeschermde omgeving behoort tot niveau 2 (in termen van beveiliging), want de kandidaat moet echt aanzienlijk meer moeite doen om te spieken of frauderen. Gebruikers kunnen geen nieuw tabblad openen of naar een andere website gaan. Bepaalde toetsenbordfuncties, toetsencombinaties en muismenu’s zijn uitgeschakeld (bijvoorbeeld afdrukken, kopiëren en plakken, schakelen tussen taken). Een lockdown-browser moet altijd gedownload en geïnstalleerd worden en heeft daarmee meer impact op het apparaat en de afspraken die je hierover moet maken.

Risico van toetsen in een lockdown browser

Toch zijn er veiligere opties omdat listige programma’s onder water kunnen blijven draaien en omdat er altijd wel mogelijkheden zijn om de browserbeveiliging op te heffen. Zo zijn er veel filmpjes op YouTube te vinden als je zoekt op ‘how to cheat with the safe exam browser‘. Aangezien een lockdown-browser vaak geïnstalleerd moet worden, levert dit nog wel eens problemen op. Niet alle systemen kunnen dit aan en in de Chrome-browser levert het een probleem op als iets via een plugin moet worden toegevoegd. Het installeren van programma’s kan daarnaast op verouderde of onbeheerde apparatuur problemen opleveren. Daarbij moet er een verwerkersovereenkomst worden opgesteld, omdat er data over de lijn gaan. Voor een open source oplossing of ‘gratis’ producten is dit een extra belangrijk punt om goed naar te kijken en niet aan te bevelen. Raadpleeg bijvoorbeeld partijen die het privacy convenant hebben ondertekend of informeer tijdig welke onderliggende partijen zijn betrokken en welke afspraken de verwerkersverantwoordelijke heeft gemaakt met de subcontractant.

Wat kan je doen om de risico's te beperken?

De lockdown browser is voor digitale toetsing géén geschikt middel. Het gebruiksgemak is te beperkt en het risico op fouten is te groot.

Toetsen en examens, zonder toezicht, of hybride toetsen, komt op scholen nog geregeld voor. Dus bovenop de lockdown-browser, zijn er ook oplossingen beschikbaar die het apparaat van de leerling helemaal overnemen (online proctoring). Na afloop van de toets kan in het systeem van de toetsaanbieder worden bekeken of er onregelmatigheden zijn voorgevallen. Doordat de camera van de leerling is overgenomen, kan worden opgemerkt of er iets is gebeurd (kletsende of bewegende kandidaten of ongenode gasten).

Naast het beveiligen van de browser, kan een surveillant op afstand, al dan niet geautomatiseerd meekijken en luisteren met de kandidaat. Dit is een vergaand instrument, maar is toegestaan als wordt voldaan aan een aantal randvoorwaarden en de doeleinden helder zijn beschreven. In de periode van thuisonderwijs was dit voor hogescholen en universiteiten een oplossing om studenten toch te toetsen. Dit is later echter snel losgelaten in verband met onrechtmatigheden op het gebied van privacy.

Op het gebied van de privacy van kandidaten is het niet aan te bevelen.

Online proctoring gaat dus heel ver en verschillende technieken komen samen. Zelfs toepassingen van artificial intelligence (AI) zijn terug te vinden. Soms kan er ook al worden geregistreerd of leerlingen specifiek spiekgedrag vertonen tijdens de toets doordat (meerkeuze-)antwoorden in dat geval patronen vertonen of er blijkt dat alle antwoorden in luttele minuten zijn ingetypt. Ook is het technisch nog eens complex, omdat het veel eisen stelt aan het apparaat van de kandidaat.

Naast proctoring is de zogenaamde kioskmodus een vierde variant. De kioskmodus neemt het gehele Windows of Chrome apparaat over en zorgt ervoor dat alle toepassingen (boven en onder water) worden afgesloten. Toetsencombinaties, geïnstalleerde toepassingen of apps en eventuele voorkeuren kunnen niet meer worden gebruikt. Het is niet meer mogelijk om screenshots te maken en plugins verdwijnen.

Een apparaat kan op verschillende manieren in de kioskmodus worden opgestart. Systeembeheerders kunnen dit zelf regelen, maar er zijn ook usb-sticks en programma’s beschikbaar die een soort Linux-omgeving installeren om een losstaande toetsomgeving te creëren. Dit kan alleen de systeembeheerder doen.

Je kan een kioskmodus nog veiliger maken

Er is een duidelijk verschil tussen de mogelijkheden op beheerde en onbeheerde apparaten In het laatste geval moet de leerling altijd voorafgaand aan de toetsafname controleren of de specifieke toets-tool nog werkt. Vaak vergeten leerlingen dit te doen en dan is er een probleem. Daarnaast is het installeren van een kioskoplossing op onbeheerde Chromebooks vooralsnog niet gemakkelijk of haast onmogelijk.

Voor belangrijke toetsen zoals (centrale) examens is dit niet echt wenselijk, omdat het extra stress kan veroorzaken bij de leerling en onrust geeft. Instellingen die toetsen met externe surveillanten die worden op oproepbasis worden ingevlogen, is een goede instructie van belang. Leerlingen zijn nog wel eens geneigd een loopje te nemen met de surveillant om onder de toets uit te komen. Een volledig beheerd apparaat (inclusief een set vervangende apparaten), met kioskmodus heeft dan ook de voorkeur.