Misbruik van leerlinggegevens leidt tot stress op scholen
Misbruik van leerlinggegevens is een groeiend probleem in het onderwijs. Het Normenkader IBP en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) benadrukken dat dit misbruik op elke school kan plaatsvinden en een constante bedreiging vormt voor de schoolveiligheid en privacy. Daarom is het belangrijk om strikte beveiligingsmaatregelen en privacyregels te volgen, aangezien het misbruik van gegevens veel onrust op school kan veroorzaken.
Wat wordt gezien als misbruik van leerlinggegevens?
Misbruik van leerlinggegevens gebeurt wanneer informatie over leerlingen op een ongepaste manier wordt gebruikt of (per ongeluk) gedeeld. Dit kan variëren van schending van de privacy tot het manipuleren van gegevens voor oneerlijke doeleinden en het hebben van onbevoegde toegang tot persoonsgegevens.
Een datalek is stressvol voor iedereen!
Misbruik van leerlinggegevens kan niet alleen voor stress zorgen bij schoolmedewerkers, maar ook consequenties hebben voor de leerlingen van wie de gegevens zijn misbruikt. De oorzaak kan liggen in de beveiliging van systemen, maar we zien dat menselijk handelen vaker de boosdoener is. Hier zijn enkele voorbeelden van hoe misbruik van leerlinggegevens kan ontstaan:
- Gebruik van onveilige software op school
Sommige scholen werken nog met verouderde of slecht beveiligde systemen. Deze systemen hebben vaak kwetsbaarheden die hackers kunnen misbruiken, waardoor gevoelige informatie van leerlingen op straat kan komen te liggen. Denk aan persoonlijke gegevens zoals adressen en contactinformatie, die daardoor makkelijk in verkeerde handen kunnen vallen.
- Onzorgvuldig omgaan met inloggegevens
Een ander voorbeeld is wanneer schoolmedewerkers slordig omgaan met hun inloggegevens. Denk aan leraren die wachtwoorden delen met collega’s of ze opschrijven en op hun bureau laten liggen. Zonder dat ze het doorhebben, kunnen hierdoor onbevoegden toegang krijgen tot leerlinggegevens. Dit kan leiden tot datalekken of zelfs het manipuleren van gegevens, wat het vertrouwen van leerlingen en ouders in de school flink kan schaden. - Informatie per ongeluk openbaar maken
Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een e-mail met leerlinginformatie per ongeluk naar de verkeerde persoon wordt gestuurd, of als gegevens achterblijven op een openbare computer. Zulke fouten kunnen niet alleen onnodige stress en ongemak veroorzaken voor de leerling en zijn familie, maar ook voor de medewerkers die erbij betrokken zijn.
Drie menselijke factoren die het risico op datalekken en gegevensmisbruik vergroten
Hoewel een verouderd of slecht beveiligd schoolsysteem de kans op datalekken en diefstal van gegevens vergroot, is dit lang niet de grootste oorzaak van datalekken in het onderwijs. Uit een studie van de Stanford University en beveiligingsbedrijf Tessian blijkt namelijk dat 88% van de 21.151 door hen onderzochte datalekken veroorzaakt wordt door menselijk handelen. Hier zijn een aantal voorbeelden van menselijke factoren die het risico op datalekken en gegevensmisbruik vergroten:
- Het ‘niet weten hoe’ zorgt voor stress
Zonder de juiste training kan het voorkomen van beveiligingsincidenten een flinke bron van stress zijn voor schoolmedewerkers. De druk om de privacy van leerlingen te beschermen, gecombineerd met de angst voor de gevolgen van een datalek, kan leiden tot aanhoudende spanning. Dit beïnvloedt niet alleen de prestaties van leraren en medewerkers, maar maakt fouten ook waarschijnlijker, waardoor leerlinggegevens sneller in gevaar komen. - We zijn allemaal druk en dat helpt niet mee
In de hectiek van een schoolomgeving staan medewerkers vaak onder hoge druk om taken snel af te ronden. Dit kan leiden tot overhaaste beslissingen, zoals het invoeren van wachtwoorden op onveilige systemen of het versturen van e-mails met gevoelige informatie zonder goed te controleren. Zulke fouten brengen de vertrouwelijkheid van leerlinggegevens in gevaar en zorgen voor stressvolle situaties voor zowel medewerkers als leerlingen. - Urgentie ontbreekt door gebrek aan kennis
Het begrijpen van de gevolgen van gegevensmisbruik voor leerlingen is cruciaal om bewustzijn en verantwoordelijkheid bij medewerkers te vergroten. Zonder die kennis is de kans groter dat er onbewust fouten worden gemaakt. Scholen moeten investeren in het vergroten van bewustzijn bij medewerkers om de kans op misbruik van leerlinggegevens te verkleinen en de bijbehorende stress te voorkomen.
Tips om privacy van leerlingen te bewaken
Het is cruciaal dat scholen actie ondernemen om het misbruik van leerlinggegevens te voorkomen. Dit beschermt niet alleen de privacy van leerlingen, maar ook het vertrouwen van ouders en de schoolgemeenschap. Hoe pak je dat aan? Scholen moeten strategieën invoeren die niet alleen technische oplossingen bieden, maar ook gedragsverandering bij medewerkers stimuleren. Hier zijn een paar tips om de beveiliging van leerlinggegevens te versterken en het risico op misbruik te verkleinen:
Zorg dat ICT ‘gewoon’ werkt
Het is belangrijk om alle systemen up-to-date te houden en gegevens te versleutelen. Dit helpt te voorkomen dat gevoelige informatie wordt onderschept of ongeautoriseerd wordt ingezien. Monitor en controleer activiteiten om leerlinggegevens beter te beschermen en het risico op datalekken te verkleinen.
Investeer in digitaal vaardige leerkrachten
Goede training geeft medewerkers de kennis en vaardigheden die ze nodig hebben om bewust te worden van risicovolle situaties en misbruik van gegevens te herkennen. Dit vermindert niet alleen stress, maar vergroot ook hun vertrouwen in het voorkomen van datalekken en het beschermen van leerlinggegevens.
Bouw aan gezamenlijk eigenaarschap
Creëer een verantwoordelijkheidsgevoel bij alle schoolmedewerkers als het gaat om de bescherming van leerlinggegevens. Maak ze bewust van de ernstige gevolgen van datalekken, zoals identiteitsdiefstal of verlies van privacy. Dit bewustzijn en een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid kunnen het risico op misbruik van gegevens sterk verminderen.
Implementeer MFA en online back-up
Voer Multi-Factor Authenticatie (MFA) in voor alle systeemtoegang om extra beveiliging te garanderen. Zorg daarnaast voor regelmatige back-ups met een betrouwbare oplossing (zoals Afi backup) om gegevens veilig te herstellen bij een incident. Deze maatregelen versterken zowel de preventie als het herstel bij datalekken.
Preventief misbruik van leerlinggegevens en stress bij je schoolmedewerkers voorkomen?
Cloudwise is een expert in hoe je als school digitaal veilig onderwijs kunt bereiken. Wil je weten hoe wij kunnen helpen bij het beschermen van bijvoorbeeld leerlinggegevens? We komen graag met je in contact om te bespreken hoe we bewustzijn kunnen vergroten over de mogelijke risico’s van datalekken. Wil je weten welke technische maatregelen er genomen kunnen worden bij jou op school? Vraag vrijblijvend een adviesgesprek aan met één van onze adviseurs om de behoeftes van jouw school in kaart te brengen.
We bieden verschillende manieren aan om de gegevensbeveiliging en het bewustzijn rondom dit onderwerp te verbeteren, ongeacht je rol in de organisatie. Samen kunnen we bijdragen aan een veiligere omgeving zonder stress voor zowel je leerlingen als je schoolmedewerkers.
Kom in contact!
Academy van Cloudwise
Dit zijn wij
Onze Academy bestaat uit enthousiaste, gecertificeerde trainers en onderwijsadviseurs. Deze Cloudwisers hebben ieder hun eigen expertises en velen van hen hebben een achtergrond in onderwijs en ICT. Onder andere op het gebied van Digitaal Veilig Onderwijs, het Normenkader IBP en Digitale Geletterdheid.
We bieden op verschillende manieren ondersteuning: van trainingen in ICT-tools tot aan advies en begeleiding in ICT-professionaliseringstrajecten. Denk aan het ontwikkelen van een visie, het creëren van draagvlak bij het schoolteam of het verbeteren van vaardigheden van je medewerkers. Elke begeleiding is op maat en gericht op het type onderwijs en de inzet van technologie op jouw school.