Het blijft toch een ingewikkeld verhaal: YouTube en onderwijs. Friend or foe? Als het aan Kennisnet/Sivon ligt, moeten scholen YouTube in een embedded omgeving tonen zoals Sites of Classroom. Want de YouTube-cookies voldoen wel aan de aangescherpte privacyvoorwaarden. Maar, YouTube zelf is een aanvullende dienst van Google die buiten de Workspace for Education overeenkomst valt. Workspace for Education zelf, is weer 100% veilig te gebruiken. Wie het nog uit kan leggen, is koning. Voor een school is dit lastig. Dus wat is het verhaal naar ouders en leraren? De vragen van scholen en FG’s hierover stapelen zich op.
Wat doet de leerling? Die logt in met zijn privé-account en gaat fijn verder. Zonder gedoe. De leerling wil gewoon gebruikmaken van internet en zijn of haar veel geraadpleegde bronnen en kanalen die helpen bij het leren. Oftewel, een goed initiatief, maar zo werkt het nog niet goed.
Paniekmodus
Wat ook niet helpt, is de enigszins verwarrende berichtgeving, verwerkt tot een technische handleiding van 40 pagina’s en vele FAQ’s op verschillende sites. We lijken in een paniekmodus terecht te zijn gekomen met een zwart scherm als resultaat. Elke school en FG moet het zelf uitzoeken en komt tot een juiste inschatting van risico’s. Scholen hebben wel wat anders aan hun hoofd #corona. Heel werkbaar en hanteerbaar is het zo niet.
De context
YouTube is een gewaardeerde omgeving waar veel leerlingen inmiddels op een laagdrempelige wijze de stof door YouTube-leraren krijgen uitgelegd. Dat bevordert inclusiviteit en kansengelijkheid. Leerlingen uit minder welvarende gezinnen krijgen zo een kans op goede uitleg en hoeven niet uit te wijken naar dure huiswerkinstituten of examentrainers. Een initiatief dat vorig schooljaar zelfs werd omgezet door Kennisnet (en gefinancierd door OCW) in een mooie omgeving genaamd lerenvoorhetexamen.nl. Zo levert YouTube als kanaal een belangrijke bijdrage aan goed onderwijs. Dat geldt overigens ook voor andere omgevingen en social media zoals Vimeo, Wistia, TikTok of Instagram: daar waar leren van en met elkaar, video en sociale interactie mede wordt ondersteund. Dat is soms even wennen voor scholen en organisaties. Maar wel de praktijk van vandaag de dag.
Maar we moeten oog hebben voor leerlinggegevens, privacy en mogelijke risico’s. Dat moet goed worden geregeld en vormt een steeds grotere uitdaging voor zo goed als de gehele samenleving waar gemak en ongemak hand in hand gaan. Of je het nu hebt over een digitale thermostaat, een deurbel van Ring, een service van Flink of de scooter van GO. In de cloud is het (inmiddels) zo goed als onmogelijk om 100% weet te hebben van diensten en services die worden geactiveerd en toegepast. Dat vraagt om publiek-private samenwerking.
Gemak versus ongemak
Iets simpels als het kunnen gebruiken van een insluitende lezer, een hulpprogramma dat de leesvaardigheid verbetert, in een Microsoft-omgeving is slechts een vinkje of rechtermuisklik. Maar gekoppeld aan een website van een derde partij, levert het een spaghetti van linkjes en diensten op. Met hieraan gekoppeld het vastleggen (en uitwisselen) van data van gebruikers. Feitelijk ligt hier de grotere uitdaging waar we als samenleving mee te maken hebben. Of met andere woorden, hoe regelen we dit goed zodat gemak (bijvoorbeeld single sign on) en ongemak (data-uitwisseling) samengaan. En dat regel je niet met een decreet afgevuurd in de zomervakantie: ‘scholen, zoek het lekker zelf maar uit’. Dat is de boodschap geworden.
Anoniem inloggen
Terug naar YouTube. Inmiddels logt de leerling in met een privé-account en werkt verder in welke omgeving dan ook. Maar dus niet in een beheerde en veilige schoolomgeving en dat is ingewikkeld. Hoewel scholen zelf een afweging moeten maken, hierbij een voorbeeld van een mitigerende maatregel om met YouTube te blijven werken: In het Admin console van Google stel je bij de cookie-instellingen in dat de URL van YouTube geblokkeerd wordt voor leerling organisatie units. Vervolgens schakel je de aanvullende service YouTube in voor dezelfde doelgroep. Ofwel, leerlingen kunnen zo YouTube in hun schoolaccount gebruiken zonder dat cookies bewaard worden. Dit is geen officieel advies van SIVON, maar wordt vaak als tijdelijke oplossing gebruikt omdat het leidt tot een beperking van de risico’s. Ben je verantwoordelijk voor het privacybeleid van de school of stichting? Neem hiervoor dan contact met ons op. De afweging om met deze instellingen verder te werken, moet tevens worden afgezet tegen het alternatief: de leerling logt in met zijn privé-account (met naam en achternaam), accepteert de cookies en zal zijn schoolaccount verder niet meer gebruiken.
Tip: YouTube-video’s bekijken
Heb je YouTube niet aanstaan, zoals in het voorbeeld hierboven, maar uitgezet? Dan kunnen je leerlingen binnen Google Classroom en Google Sites alsnog YouTube-video’s bekijken die jij deelt. Bekijk onze video en ontdek hoe je dit doet.
Erg blij met deze informatie. Ik hoop dat jullie deze oplossing ook aandragen bij SIVON en dat dit als een ‘goedgekeurde’ oplossing wordt overgenomen. Ik ga dit in ieder geval direct zo instellen. Bedankt!